Dövlətin inkişafına və cəmiyyətin rifahına xidmət edən təşəbbüs olan “Azərbaycan 2030: sosial-iqtisadi inkişafa dair Milli Prioritetlər” adlı proqramın təsdiq edilməsi dövlətin idarəolunmasında strateji planlaşmanın təcəssümüdür. Risklərin azalmasına, sahələrin sürətli inkişafına, həmçinin istiqamətlər üzrə sahəvi prioritetlərin müəyyən olunmasına xidmət edən sözügedən strateji idarəetmə metodu, eyni zamanda ölkəmizin gələcək inkişaf mənzərəsini də müəyyən edir. Dövlətin davamlı inkişafını təmin etmək üçün Azərbaycanda bütün zəruri amillər mövcuddur.
Sosial-iqtisadi və mədəni həyatında böyük təkamül yolunu inamla keçərək Azərbaycan sabit, təhlükəsiz və müasir həyat səviyyəsini təmin etmiş ölkə kimi dünyada tanınıb. Ölkənin beynəlxalq nüfuzu əhəmiyyətli dərəcədə artmış, cəmiyyətdə dövlətçilik ənənələri güclənmiş, müasir sosial-iqtisadi infrastruktur quruculuğu uğurla həyata keçirilmişdir.
Regionun yeni siyasi və iqtisadi mənzərəsi formalaşıb
Vətən Müharibəsində əldə olunan qələbə ilə Azərbaycanda mahiyyət etibarı ilə
yeni inkişaf mərhələsi başlanıb. Qələbə nəticəsində işğaldan azad edilmiş ərazilərin
ölkənin ümumi iqtisadiyyatına reinteqrasiyası, yeni beynəlxalq və regional nəqliyyat-
logistika dəhlizlərinin imkanlarından faydalanmaq, Azərbaycanın inkişafına böyük
təkan verəcəkdir. Əldə olunmuş Qələbə regionun yeni siyasi və iqtisadi mənzərəsini formalaşdırıb. Münaqişənin həlli, eyni zamanda, regionun təhlükəsizliyini və kommersiya cəlbediciliyini təmin edən strateji faktordur. Sabitliyin, rifahın və qarşılıqlı faydalı əməkdaşlığın formalaşması, eləcə də iqtisadi və ticarət əlaqələrinin inkişaf etməsi Cənubi Qafqazın lider dövləti olan Azərbaycanın region iqtisadiyyatının ümumi
arxitekturasının müəyyən edilməsində rolunu və statusunu möhkəmləndirəcəkdir.
Ölkənin ərazi bütövlüyünün təmin olunması xalqımızın çoxəsrlik tarixində
möhtəşəm yer tutur. Dövlət sərhədlərini bərpa etməklə Azərbaycan xalqı son bir
əsrdə hərbi və diplomatik sahədə ən böyük zəfərə nail olub. Bu Böyük Qayıdış
vətəndaşlarımızın işğaldan azad edilmiş ərazilərdə dayanıqlı məskunlaşmasında və
bu ərazilərin ölkənin iqtisadi fəaliyyətinə qoşulmasında bir körpü rolu oynayacaq.
Əvvəlki dövrlərdə olduğu kimi, işğaldan azad edilmiş ərazilərə qayıdan insanların
təhlükəsiz yaşayışı təmin edilməli, həmin yerlər ölkənin ən abad guşələrindən birinə
çevrilməlidir. Müasir həyatın əsası olan layiqli yaşayışın bərpası üçün bütün
sahələrdə quruculuğa nail olunmalıdır. Bu səbəbdən, ölkə əhalisinin Böyük Qayıdışı
çərçivəsində növbəti məqsədlərə nail olunmalıdır.
İqtisadi tərəqqi ölkənin inkişafını və xalqın rifahını təmin edir
Heç şübhəsiz, iqtisadi tərəqqi ölkənin inkişafını və xalqın rifahını təmin edir. Dövlətin
iqtisadi inkişafından qaynaqlanan yüksək maliyyə imkanları uzun illər makroiqtisadi sabitlik və artıma mühüm töhfə vermiş, təhlükəsizliyi təmini üçün güclü potensial yaratmışdır. Ölkədə yaşanan siyasi sabitlik, təhlükəsizlik mühiti və davamlı iqtisadi inkişaf xalqın rifahını təmin edən əsas taleyüklü amillərdir.
Uğurlu sosial-iqtisadi və siyasi nailiyyətlər, milli və multikultural dəyərlər qarşıdakı
illərdə Şərqlə Qərbin qovşağı olan Azərbaycanın qüdrətinin daha da artacağına
əminlik yaradır. Bu imkanlar 2030-cu ilə qədər olan mərhələdə Azərbaycanın iqtisadi
suverenliyinin möhkəmləndirilməsinə və müasir həyat standartlarına əsaslanan
yüksək sosial rifah cəmiyyətinə malik qüdrətli dövlətə çevrilməsinə zəmanət verir.
Milli sosial rifah səviyyəsinin davamlı artması məqsədilə yüksək, dayanıqlı,
inklüziv və başlıca olaraq özəl təşəbbüslərə arxalanan iqtisadi artımın sürətlənməsi,
azad edilmiş ərazilərə əhalinin qayıdışının təmini Azərbaycanın yeni inkişaf
magistralının ideoloji nüvəsini təşkil edir.
Ölkəmizin uzunmüddətli davamlı və sürətli inkişafı üçün cəmiyyət, biznes və
dövlət üçlüyünün uğurlu əlaqəsi möhkəmləndiriləcəkdir. Dövlətin iqtisadiyyatda
rolunun bazaryönlü islahatlar vasitəsilə effektiv və səmərəli idarə olunması, özəl mülkiyyət institutlarının gücləndirilməsi, biznesə dost dövlət idarəetməsi və xarici
bazarlara yerli məhsulların çıxışını artırmaq məqsədilə ticarət rejimlərinin daha da
liberallaşdırılması iqtisadi yüksəlişin təməl amilləri olacaq. Ölkədə özəl təşəbbüslərin
yaradıcı və innovativ əsaslarla inkişaf etdirilməsi iqtisadi resursların daha yüksək
əlavə dəyər yaradan sahələrə istiqamətlənməsini təmin edəcəkdir.
Növbəti onillikdə ölkənin sosial-iqtisadi inkişafında müəyyən olunmuş beş milli
prioritetinin qorunması və reallaşdırılmasına xidmət etmək Azərbaycanda yaşayan
hər bir şəxsin vətəndaşlıq vəzifəsidir. Təsdiq olunmuş sənəd dövlətin növbəti 5 strateji prioritetlərini müəyyən edib:
- Dayanıqlı artan rəqabətqabiliyyətli iqtisadiyyat;
- Dinamik, inklüziv və sosial ədalətə əsaslanan cəmiyyət;
- Rəqabətli insan kapitalı və müasir innovasiyalar məkanı;
- İşğaldan azad olunmuş ərazilərə böyük qayıdış;
- Təmiz ətraf mühit və “yaşıl artım” ölkəsi.
Qeyd edilən milli prioritetlər eyni zamanda Birləşmiş Millətlər Təşkilatının
“Dünyamızın transformasiyası: 2030-cu ilədək dayanıqlı inkişaf sahəsində
Gündəlik”dən irəli gələn öhdəliklərin icrası istiqamətində də xüsusi əhəmiyyət kəsb
edir. İqtisadiyyatda tətbiq olunacaq yeniliklər və təsdiq olunmuş “Milli Prioritetlər”
cəmiyyətin böyük hissəsinin həyat səviyyəsinin yaxşılaşmasına xidmət edəcəkdir.
Özəl sektorun, xüsusilə də kiçik və orta sahibkarlığın iqtisadi artımın və məşğulluğun
başlıca mənbəyinə çevrilməsi üçün işgüzar mühit əhəmiyyətli dərəcədə
yaxşılaşdırılmalıdır. Yeni və şəffaf özəlləşmə strategiyası həyata keçirilməlidir.
Biznesin təşviqi mexanizmlərinin iqtisadi səmərəsi artırılmalıdır.
Ölkə iqtisadiyyatı öz müstəqilliyini qorumaq məqsədilə daxili və xarici təsirlərə
dayanıqlığını təmin etməlidir. Milli iqtisadiyyatımız qlobal iqtisadiyyatın tərkib hissəsi
olduğundan, xarici mühitdən təsirlənə bilir. Bu səbəbdən uzunmüddətli dövrdə
iqtisadiyyatın daxili və xarici təsirlərə dayanıqlığı gücləndirilməli, makroiqtisadi sabitlik
daha da möhkəmləndirilməlidir. Həyata keçiriləcək iqtisadi islahatlar dinamik, inklüziv
və sosial ədalətə əsaslanan cəmiyyətin formalaşmasına xidmət edir.
Qeyd etmək lazımdır ki, iqtisadi islahatlar vətəndaşların sosial rifahını təmin
etməli, həmçinin inkişafdan hər bir vətəndaş bəhrələnməlidir. Yüksək inkişaf üçün
yalnız iqtisadi artım deyil, cəmiyyətin bütün üzvlərinin sosial rifahı mühüm amildir.
İqtisadiyyat inkişaf etdikcə vətəndaşların sərvət və gəlirlərinin, o cümlədən
əməkhaqlarının artırılaraq layiqli səviyyəsi təmin edilməlidir. İqtisadi islahatlar
cəmiyyətin bütün təbəqələrini əhatə edəcəkdir. Ölkənin bütün təbəqələri cəmiyyətin
ayrılmaz hissəsidir və dövlət onların qayğısında durur. Aparılan islahatlar ölkədə
yoxsulluq səviyyəsinin minimuma endirilməsi və aşağı işsizlik səviyyəsi, eləcə də
yoxsul təbəqənin ehtiyaclarının qarşılanmasına yönələn ünvanlı yardımların əhatə
dairəsinin genişləndirilməsi vətəndaşların sosial müdafiəsinə əlavə imkanlar yaradır.
Regionların inkişafının paytaxtın inkişaf səviyyəsinə uyğunlaşdırmaq önəmli
vəzifələrdəndir. Bunun üçün regionlarda zəruri olan bütün iqtisadi və sosial
infrastruktur yaradılmışdır. Regionlarda iqtisadi aktivliyin daha da artırılması üçün
mövcud iş qüvvəsi və bütün resurslar tamamilə iqtisadi dövriyyəyə cəlb edilməlidir.
Regionların sürətli inkişafı insanların keyfiyyətli iqtisadi imkanlara və fiziki
infrastruktura çıxışı ilə müşayiət olunmalıdır. Regionların milli gəlirdə payının
artırılması təmin edilməlidir.
Son dövrlərdə dünya iqtisadiyyatında müşahidə olunan inqilabi texnoloji
dəyişikliklər şəraitində ölkələrarası rəqabət daha da artmışdır. Dünyada artan
rəqabətə hazır olmaq üçün hər bir ölkənin prioriteti yüksək rəqabətli insan kapitalını
formalaşdırmaqdır. Bunun üçün müasir təhsil, innovasiyaları təşviq edən münbit
şərait və insanların sağlamlığı əsas şərtdir. Bu prioritetin uğurla reallaşdırılması üçün növbəti üç məqsədə nail olunmalıdır:
- XXI əsrin tələblərinə uyğun təhsilin qurulması;
- yaradıcı və innovativ cəmiyyətin formalaşması;
- vətəndaşların sağlam həyat tərzinin formalaşması.
Dövlətin davamlı inkişafını şərtləndirən amillərdən biri də yüksək səviyyəli təhsil sistemidir. Azərbaycanda XXI əsrin tələblərinə uyğun olan təhsil sisteminin formalaşmasında dövlətin iqtisadi potensialının payı mütləq artırılmalıdır. Ətraf mühit və “yaşıl artım” ölkənin dayanıqlı inkişafını təmin edən önəmli amillərdəndir. Qlobal iqlim dəyişikliklərinin miqyasını nəzərə alaraq ekoloji təmiz texnologiyaların tətbiqinə əhəmiyyətli yer verilməli, təmiz enerji mənbələrindən istifadə, tullantıların təkrar emalı və çirklənmiş ərazilərin bərpası təmin edilməlidir.
